Warning: session_start(): Cannot start session when headers already sent in /historia.php on line 2

Warning: session_regenerate_id(): Cannot regenerate session id - session is not active in /historia.php on line 4

Warning: session_start(): Cannot start session when headers already sent in /head.php on line 2
PARTIA | HISTORIA | Stronnictwo Demokratyczne

HISTORIA

Początkiem Stronnictwa Demokratycznego były Kluby Demokratyczne opowiadające się przeciwko tendencjom autorytarnym i nacjonalistycznym w II Rzeczypospolitej. Pierwszy Klub powstał we wrześniu 1937 roku w Warszawie, a już w 1938 r. Kluby istniały we wszystkich większych ośrodkach miejskich. Działali w nich współtwórcy polskiej niepodległości, dążący do zapewnienia Polsce w pełni demokratycznego ustroju. 15 kwietnia 1939 r. odbył się Ogólnopolski Zjazd Założycielski Stronnictwa Demokratycznego. W deklaracji programowej przedstawiono m. in. plan uzdrowienia i rozwoju gospodarki oraz podniesienia poziomu edukacji. SD w trosce o obronność państwa postulowało także modernizację armii. Pierwszym przewodniczącym SD został senator Mieczysław Michałowicz.

Po wybuchu II wojny światowej liczni członkowie SD podjęli działalność konspiracyjną. To m. in. z inicjatywy SD w 1942 r. powołana została Główna Rada Pomocy Żydom „Żegota” oraz Społeczna Organizacja Samoobrony. SD wspólnie z innymi organizacjami politycznymi i społecznymi utworzyło Zjednoczenie Demokratyczne, które weszło w skład Rady Jedności Narodowej, stanowiącej parlament Polski Podziemnej. W 1945 r., po opanowaniu Polski przez Armię Czerwoną, dwaj działacze Zjednoczenia, Eugeniusz Czarnowski i Stanisław Michałowski, zostali aresztowani przez NKWD, wywiezieni do Moskwy i osądzeni w pokazowym „procesie szesnastu”.

W czasach PRL, mimo destabilizującej działalności osób oddelegowanych do SD przez partię komunistyczną, Stronnictwo było postrzegane jako swoisty azyl myśli demokratycznej. W latach pięćdziesiątych w SD schronili się działacze prześladowanego przez władze Stronnictwa Pracy. To dzięki SD Polska była jedynym krajem w bloku sowieckim, w którym przetrwała drobna przedsiębiorczość prywatna. Pomimo silnego nacisku ze strony PZPR – rządzącej partii komunistycznej - i służb specjalnych SD pozostało jedną z nielicznych w bloku wschodnim partii niemarksistowskich, do której mogły także wstępować osoby wierzące.

W 1981 r., na swoim XII Kongresie, SD przedstawiło propozycje powołania Trybunału Stanu, Trybunału Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz przywrócenia Senatu. Zaproponowano także, by rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja, będąca dotąd świętem SD, stała się świętem państwowym. Po wprowadzeniu stanu wojennego grupa posłów Stronnictwa, m. in. Hanna Suchocka, Dorota Simonides i Jan Janowski, zagłosowała przeciwko delegalizacji NSZZ „Solidarność”. Część działaczy SD związała się z podziemną opozycją antykomunistyczną.

W 1989 r. przedstawiciele SD brali aktywny udział w rozmowach Okrągłego Stołu. Po wyborach 4 czerwca, SD wraz z ZSL i OKP „Solidarność” utworzyło koalicję wspierającą pierwszy od 1939 r. demokratyczny rząd z premierem Tadeuszem Mazowieckim na czele. Stronnictwo reprezentowali w nim wicepremier Jan Janowski, minister rynku wewnętrznego Aleksander Mackiewicz i minister łączności Marek Kucharski, dziś sekretarz generalny SD. Na wniosek Klubu Poselskiego SD rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja ustanowiono świętem państwowym, a naszemu państwu przywrócono nazwę Rzeczpospolita Polska oraz dawne godło – orła z koroną.

W styczniu 2009 do partii przystąpił eurodeputowany Paweł Piskorski, który w Parlamencie Europejskim zasiadał w grupie Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy. 21 lutego 2009 r., na XXII Kongresie Stronnictwa, Paweł Piskorski został wybrany na przewodniczącego SD. W tym samym czasie Stronnictwo utworzyło, po raz pierwszy od blisko 20 lat, własną reprezentację parlamentarną – Demokratyczne Koło Poselskie SD – którym kierował poseł Bogdan Lis, sygnatariusz porozumień sierpniowych z 1980 r. Od maja 2009 r. SD jest członkiem Europejskiej Partii Demokratycznej, a jednym z wiceprzewodniczących EPD został Andrzej Potocki – członek Zarządu Głównego SD.

W 2010 roku Stronnictwo Demokratyczne aktywnie wsparło kandydaturę Andrzeja Olechowskiego – przewodniczącego Rady Programowej SD – w wyborach na Prezydenta Rzeczypospolitej.